Талдау нәтижелері Аяқтың кенеттен ауыруы 14 жасар бала үшін алаңдаушылық туғызды. Өздігінен жүру буындардың ауырсынуымен қатты қиындалды, бірақ ыңғайсыздықтың себебі анық болмады. Емханаға жүгіну және уақтылы тест тапсыру проблеманың дамып келе жатқан қатерлі қан ауруы – жедел лимфобластикалық лейкемияда екенін көрсетті. Диагноз баланың отбасы үшін шок болды. Бала бірден UMC Ана мен бала орталығына жатқызуға жіберілді.
Жедел лимфобластикалық лейкемия – бұл гемопоэтикалық жүйенің ауруы, онда сүйек кемігі сау жасушаларды жеткілікті мөлшерінде жасауды тоқтатады. Лейкоз кезінде иммунитет үшін маңызды ақ қан жасушалары – лейкоциттер күрт төмендейді. Аурудың белгілеріне әлсіздік, анемия, безгегі бар жиі инфекциялар, бас ауруы, құсу жатады.
Емдеудің бастапқы кезеңіне химиотерапия курстары және баланың жағдайын жақсарту үшін дәрі-дәрмектер кірді. Алайда пациентті ремиссияға шығару мүмкін болмады. Клиника мамандары үйлесімді донор табу және бала үшін өте маңызды сүйек кемігін трансплантациялау туралы шешім қабылдады. Жақын туыстарының арасында максималды үйлесімділігі бар донор табылған жоқ. Сондықтан Қазақстанда және шетелде сүйек кемігі донорларының ұлттық тізілімінде туыс емес донорды іздеу тағы бір жол болды.
Көптен күткен жауап 7 ай күткеннен кейін келді. Сүйек кемігінің доноры Ресейде табылды – жас әйел донор болуға және пациенттің өмірін сақтауға келісті. Алдын ала талдаулар медициналық көрсеткіштер бойынша максималды үйлесімділікті көрсетті. Дің жасушаларын жинау донорға зиян келтірместен, жалпы анестезиямен, тікелей сүйек кемігінен жедел жүргізілді. Бұдан әрі арнайы курьер арқылы жасушалар Ресейден Астанаға сақталып жеткізілді.
«Мен ұлымды қалпына келтіру және күресу үшін ынталандыруға тырыстым, біз дәрігерлердің барлық ұсыныстары мен емдеуді қабыдадық. Донор туралы жаңалықты естігенде біз қатты қуандық және көмек үшін ризамыз. Бізге UMC Ана мен бала орталығында үлкен қолдау көрсетілді, үміт пен бақыт сыйлады. Клиниканың барлық ұжымына үлкен алғысымызды білдіреміз. Мұндай жағдайларға тап болған ата – аналарға мен қорықпауға, жаман туралы ойламауға және баласының қалпына келуіне сенуге кеңес беремін», – деп бөлісті пациенттің анасы.
«23 шілдеде бала гемопоэтикалық дің жасушаларын туыс емес трансплантациялаудан сәтті өтті. Бүгінгі таңда пациентте 98,5% толық донорлық қабылдау бар. Бұл дегеніміз, трансплантацияланған сүйек кемігі қазір сау жасушаларды шығарады және пациенттің жағдайы айтарлықтай жақсарды», – деді Балжан Өмірбекова, UMC гемопоэтикалық дің жасушаларын трансплантациялау бөлімінің меңгерушісі.
Емдеу кезінде пациент клиникада психологтардың көмегін және білім алды. Бұл тәсіл балаларға жалпы білім беру бағдарламасына ілесуге және сауығып кеткеннен кейін оқуға оңай қосылуға көмектеседі. Бүгінгі күні пациент үйге шығарылды, ол одан әрі бақылау және қалпына келтіру жалғасуда. Белгісіз донордың көмегі балаға өмір сыйлап қана қоймай, тіс дәрігері болу және адамдарға көмектесу арманын орындауға ұмтылу берді.
UMC Ана мен бала орталығында сүйек кемігін трансплантациялау 2012 жылдан бері жүргізіліп келеді және осы уақыт ішінде балаларға 272 ота жасалды. Дің жасушаларын алу процедурасының өзі донор үшін қауіпсіз. Туыстары арасында донор сәйкес келмесе немесе жоқ болса, донор болуға ниет білдірген және Ұлттық тіркелімге енгізілген адамдар арасында іздеу жалғасады. Бүгінде тіркелімге ресми түрде 11 мың адам енгізілген. Дегенмен, ДНҚ-ға сәйкес донорды табу ықтималдығы өте аз: 10 000 адамға шаққанда 1.
Сондай-ақ, донорды іздеу халықаралық тізілімде жүргізіледі. 2022 жылдан бастап ТМД регистрінен туыс емес сүйек кемігін трансплантациялау жүргізілуде. Осы уақыт ішінде балаларға осындай 14 операция жасалды
Сүйек кемігі донорларының тіркелімі – трансплантацияға мұқтаж пациенттерге өз дің жасушаларын беруге ерікті және өтеусіз негізде дайын сүйек кемігінің әлеуетті донорлары туралы деректерді қамтитын ақпараттық платформа. В және С гепатиттерімен, туберкулезбен, безгекпен, онкологиялық аурулармен ауырмаған, АИТВ жұқтырмаған 18 жастан 45 жасқа дейінгі азаматтар сүйек кемігінің доноры бола алады. Сіз өзіңіздің деректеріңізді тұрғылықты қаладағы Қан орталығы арқылы сауалнаманы толтырып, HLA фенотипін анықтау үшін қан анализін тапсыра аласыз.
